Bireysel Emeklilik Sistemi, çalışma hayatı süresince yapılan düzenli tasarrufların yatırıma yönlendirilmesini sağlayarak, oluşacak birikimle, çalışma döneminde sahip olunan yaşam standartlarının emeklilik döneminde de devam ettirilmesini amaçlayan bir sistemdir. 

Yeni dönemde Türk vatandaşı veya mavi kart sahibi olup, 1 Ocak 2017 tarihinde 45 yaşını doldurmamış tüm 4a (Eski SSK) ve 4c (Eski Emekli Sandığı) kapsamında çalışanlar ve çalışmaya yeni başlayacaklar herhangi bir form doldurmadan otomatik olarak sisteme dahil olmaktadır.

Bireyler

Otomatik katılım sistemi kimleri kapsıyor?

Türk vatandaşı veya mavi kart sahibi olup, 1 Ocak 2017 tarihinde 45 yaşını doldurmamış tüm 4a (Eski SSK) ve 4c (Eski Emekli Sandığı) kapsamında çalışanlar ve çalışmaya yeni başlayacaklar herhangi bir form doldurmadan otomatik olarak sisteme dahil olmaktadır.

Otomatik katılım dışında, bireysel emeklilik sisteminde (BES) sözleşmem var. Otomatik katılıma dahil olacak mıyım?

Evet, otomatik katılım kapsamında olan tüm çalışanlar mevcut BES sözleşmeleri olsa da sisteme yeni bir sözleşme ile dahil olmaktadır.

Katkı payı ödemem nasıl hesaplanıyor?

Katkı payı, en az prime esas kazancın %3’ü olmak üzere belirlenir. (Bakanlar Kurulu bu oranı değiştirme veya katkı payına limit getirme yetkisine sahiptir.) Çalışanlar, daha yüksek bir oranda katkı payı kesintisi yapılmasını talep edebilir.

Otomatik katılımın avantajları nelerdir?

Çalışanlar 2 aylık başlangıç döneminin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri halinde 1000 TL ilave devlet katkısı alabiliyor. Çalışana ait katkı payının %25’i kadar da devlet katkısı bulunmaktadır. Otomatik katılımda devlet katkısı limiti diğer bireysel sözleşmelerden ayrı hesaplanmaktadır. Emeklilik hakkının kullanılması halinde, bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimini en az on yıl süreli bir yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, ayrıca birikiminin %5’i karşılığı ek devlet katkısı sunulmaktadır.

Yatırımlarım hangi fonlarda değerlendirilecek? Fon dağılım değişikliğinin bir sınırı var mıdır?

Katkı payları, çalışanın tercihi doğrultusunda faizli/faizsiz başlangıç fonlarında değerlendirilir. Başlangıç dönemini takiben çalışanlar fon dağılım değişikliği yaparak farklı emeklilik fonlarına geçiş yapabilir. Değişiklik talebinde bulunmayan kişiler için yatırımları bir yıl boyunca mevduat ağırlıklı başlangıç fonunda (faizli veya faizsiz) yatırıma yönlendirilmeye devam eder. Çalışanlar yılda altı defa fon dağılım değişikliği yapabilir.

Otomatik katılım sistemi ne zaman başladı?

Sistem 1 Ocak 2017’de 1.000 ve üzeri çalışanı olan şirketlerle başladı. Zaman içinde kademeli olarak 5 ve üzerinde çalışanı olan firmaları da kapsayacak şekilde gelişecektir.

Otomatik katılım sisteminde ödemelerime ara verebilir miyim?

Evet, çalışanlar yılda 90 gün süreyi aşmamak kaydı ile katkı paylarının durdurulmasını talep edebilir.

Sistemden çıkmak mümkün mü?

Çalışanlar, emeklilik planına dahil olduklarının kendilerine bildirildiği tarihten sonra iki ay içinde sözleşmeden cayabilirler. Cayma halinde, ödenen katkı payları, herhangi bir kesinti yapılmadan, varsa hesapta bulunan yatırım gelirleri ile birlikte on iş günü içinde çalışana iade edilir. Sistemden çıkış durumunda, sadece getiri üzerinden, sistemde kalınan süreye bağlı olarak farklı oranlarda gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır. Sistemden kendi isteği ile ayrılanlar iki yıl süresince tekrar giriş yapamayacaklardır.

Otomatik katılım kapsamında sisteme girişte, sistemde kaldığı sürece ve sistemden çıkışta hangi ücretler alınır?

Otomatik katılım kapsamında çalışanlardan sisteme girerken giriş aidatı, sistemden ayrılma durumunda ise herhangi bir ertelenmiş aidat ya da ücret alınamaz.

İşverenimin iflası durumunda katkı payı ödemelerime ne olacak?

Çalışan katkı payı, haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı bir alacaktır.

İşsiz kalırsam otomatik katılım kapsamındaki sözleşmem devam edebilir mi?

Çalışan isterse ilgili emeklilik planına bireysel olarak herhangi bir aidat veya ücret alınmadan devam edebilir.

Çalışan iş yeri değiştirdiğinde; yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı yoksa mevcut emeklilik planına devam edebilir mi? 

Çalışan iş değiştirdiğinde yeni işvereninde otomatik katılım kapsamında bir emeklilik planı yok ise, mevcut emeklilik planına bireysel olarak ödeme yaparak devam edebilir.

İş değişikliği yaparsam; yeni iş yerimde otomatik katılım kapsamında emeklilik planı varsa nasıl bir yol izlenecektir?

Çalışan, iş yeri değişince yeni iş yerindeki plana, birikim transferi ya da plan değişikliği ile yeni işyeri aracılığıyla otomatik geçiş yapar.

Kurumlar

Otomatik katılım sistemi ne zaman başladı?

Sistem 1 Ocak 2017’de 1.000 ve üzeri çalışanı olan şirketlerle başladı. Zaman içinde kademeli olarak 5 ve üzerinde çalışanı olan firmaları da kapsayacak şekilde gelişecektir.

İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?

Emeklilik şirketinin seçilmesi ve sözleşme imzalanması:

Emeklilik şirketinin seçimi aşamasında tarafların karşılıklı beklentilerini dile getirerek en uygun şirketi seçmesi önemlidir. Emeklilik şirketinin bilgi teknolojileri altyapısı, satış sonrası hizmetleri gibi faktörler dikkate alınmalıdır.

Otomatik katılım uygulaması ile ilgili olarak 45 yaş altı tüm çalışanların bilgilendirilmesi ve sözleşmeden doğan haklarının kendilerine iletilmesi gerekmektedir.

Çalışan katkı paylarının belirlenmesi:

Minimum her çalışanın SGK primine esas ücretinin %3’ü olacak şekilde katkı payları belirlenir. %3 oranından daha fazla ödeme yapmak isteyen çalışanlar insan kaynakları veya personel birimleri ile irtibata geçecektir.

Katılımcı bilgilerinin emeklilik şirketine iletilmesi:

AXA Kurumsal İşlemler Sistemi ile her ay firma yetkilisine son durum bilgisi otomatik olarak mail ile iletilerek mutabakat süreci başlatılmaktadır.

Kurum yetkilisi, katkı payı değişikliği işlemini AXA Kurumsal İşlemler Sistemi’nden yapabilmektedir.

Çalışan katkı paylarının emeklilik şirketine ödenmesi:

Katkı payı, en geç maaş gününü takip eden iş günü emeklilik şirketine ödenmelidir. Emeklilik şirketi ile yapılan sözleşmede her ayın belirli bir günü belirlenecektir.

Hatalı yapılan her işlem için idari para cezası söz konusudur. İşveren, katkı payını emeklilik şirketine eksik, geç aktarması veya aktarmaması durumunda, çalışanın birikiminde oluşan parasal kaybından sorumludur.